Miltoniopsis phalaenopsis

(Linden & Rchb.f.) Garay & Dunsterville 1976
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Maxillarieae
Podplemię: Oncidiinae

 

Foto: © Pat Addison. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Miltoniopsis phalaenopsis

W przeszłości roślina ta była klasyfikowana jako Odontoglossum phalaenopsis Linden & Rchb. f., albo  Miltonia phalaenopsis (Linden & Rchb.f.) Nicholson.

Występowanie:

Rośliny spotyka się w centralnej Kolumbii na zachodnich zboczach Cordillera Oriental w pobliżu Ocana. Rośliny spotyka się także w pobliżu Velez, w wilgotnych lasach o umiarkowanej temperaturze na wysokościach 1200-1500 m.

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury to 34°C i 12°C.
Średnia wilgotność 80% przez cały rok.
Opady od 20 mm w styczniu do 94 mm w listopadzie.
W ciągu całego roku średnia temperatura (dzień/noc) wynosi 24/18°C.
Okres kwitnienia: od marca do listopada.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany przez hodowców to lato, ale kwitnienie zdarza się przez cały rok oprócz zimy. Ze względu na stosunkowo małe kwiaty M. phalaenopsis nie jest tak często wykorzystywany przy tworzeniu nowych hybryd, jak M. roezlii i M. vexillaria. Jeśli jest wykorzystywany, z reguły przekazuje roślinom potomnym atrakcyjny purpurowy wzór. Natomiast M. phalaenopsis i Miltoniopsis vexillaria 'Memoria G. D. Owen' są odpowiedzialne za wzór "wodospadów" i "rozbryzgów" na warżkach wielu popularnych hybryd.

Liście Miltoniopsisów są znakomitymi wskaźnikami stanu roślin, trzeba tylko umieć odczytać, co przekazują. Mówią nam, czy poziom światła jest odpowiedni (lekko różowawe zabarwienie), czy za wysoki (czerwone, brązowawe lub żólte), czy nie ma nadmiaru soli w podłożu (czerniejące końcówki liści) i czy poziom wilgotności powietrza nie jest za niski a wody za mało (zwijanie się w harmonijki liści na młodych przyrostach). Takie harmonijki pozostaną już na zawsze, będąc przypomnieniem o zaniedbaniu rośliny.
Jeśli podlewanie i poziom wilgotności są prawidłowe, a liście mimo to marszczą się tworząc harmonijkę, jest to prawdopodobnie objaw gnicia korzeni. Jest to zwykle spowodowane przelaniem, zwłaszcza jeśli podłoże jest stare i rozłożone. Zgnilizna korzeni nie pozwala roślinie pobrać potrzebnej ilości wody. Takie same objawy daje niestety zbyt skąpe podlewanie... W takim przypadku należy natychmiast przesadzić roślinę do czystej doniczki ze świeżym podłożem. Przed przesadzeniem należy usunąć wszystkie ciemne, miękkie i zgniłe korzenie. Roślina powinna zostać następnie zanurzona na godzinę w roztworze natrifenu (1 ml na 1 litr).

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Roślina osiąga 15-30 cm wysokości.

Pseudobulwy:

Skupione, blado-zielone, jajowate.

Liście:

Liść pojedynczy, blado-zielony, ostro zakończony, wyrastający ze szczytu pseudobulwy. 

Kwiatostan:

Na kwiatostanie krótszym niż liście wyrasta 3-5 kwiatów.

Kwiat:

3-5 płaskich kwiatów o średnicy 5,0-6,5 cm. Wszystkie części kwiatu są białe, tylko warżka ma jasnopurpurowe smużki i plamki.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna.

W ciągu całego roku średnia dzienna temperatura wynosi 23-25°C, nocy 17-18°C, co daje amplitudę dobową 6-7°C.

Światło:

15000-20000 luksów.
Miltoniopsis tworzy najwięcej kwiatów wtedy, gdy otrzymuje tak dużo światła, ile tylko może tolerować bez uszkodzenia liści. Lekko różowawe zabarwienie liści wskazuje na optymalną dawkę światła, natomiast liście czerwone, żółte lub w kolorze słomy wskazują na zbyt dużą dawkę światła. Płatki okółków wewnętrznego i zewnętrznego niektórych Miltoniopsisów zakrzywiają się przy zbyt wysokim poziomie światła. Jakość kwiatów można często poprawić, jeśli po ukształtowaniu się pąków roślina zostanie przeniesiona na ciemniejsze stanowisko.

Podlewanie:

Opady są stosunkowo równe przez większość roku, nieco niższe tylko w okresie 2-3 zimowych miesięcy. Dodatkowej wilgoci dostarcza środowisko o specyficznym mikroklimacie, więc w efekcie wilgotność jest wyższa, niżby to wynikało ze średnich opadów. Uprawiający te rośliny podają, że M. phalaenopsis wymaga nieco suchszego okresu spoczynku niż M. vexillaria, tak więc w zimie należy nieco zredukować ilość dostarczanej wody. Nie wolno jednak dopuszczać do zupełnego zasuszenia.
Podłoże wszystkich gatunków i hybryd Miltoniopsisów należy utrzymywać zawsze wilgotne. Zalecenie "zawsze wilgotne" nie ma na celu utrudnienia uprawy początkującym, choć może to tak wyglądać. Chodzi tu raczej o sposób opisania, kiedy te storczyki naprawdę potrzebują wody, czyli o odpowiedź na proste, a wprowadzające w błąd pytanie "jak często podlewać?"
Nie jest to, niestety, prosta sprawa. W rzeczywistości tak wiele czynników wpływa na częstotliwość podlewania, że nie ma możliwości prostej odpowiedzi. Niektóre z tych czynników wpływających na częstotliwość podlewania to pora roku, średnia temperatura i wilgotność i to zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz, długość dnia, czy pogoda jest pochmurna czy słoneczna, rodzaj zastosowanego podłoża i doniczki oraz jej wielkość, kiedy roślina była ostatnio przesadzana, oraz jak silny jest ruch powietrza. W konsekwencji, uprawiający sam musi nauczyć się określać, kiedy roślina ma być podlana. Niektóre z wypróbowanych i sprawdzonych metod to podniesienie doniczki i sprawdzenie jej wagi, włożenie palca do podłoża i sprawdzenie czy jest wilgotne, albo po prostu własna ocena i doświadczenie.
Jest oczywiste, że utrzymanie rośliny cały czas jednakowo wilgotnej jest niemożliwe. Stopień nawilżenia zmienia się w zależności od terminu ostatniego podlewania, a skoro wilgotność się zmienia, to nie jest ona stale jednakowa. Tak więc, osoby niedoświadczone mogą wyczuwać podstęp. A chodzi o to, aby podłoże roślin było zawsze wilgotne, ale nie rozmokłe. Jedną z takich pomocnych instrukcji przy opisie równomiernie wilgotnego podłoża jest zalecenie, że roślinę należy podlać dziś, jeżeli uważamy, że powinna być podlana jutro. Niestety, uprawiającym te rośliny pozostaje frustrujące zadanie określenia, czy roślina powinna być podlana jutro.
Na naszym obszarze, dorosłe Miltoniopsisy w 10-13 cm doniczkach wypełnionych mieszaniną kory jodłowej, są wystarczająco wilgotne przy 2-3-krotnym podlewaniu tygodniowo, w okresie od wiosny do jesieni. Jednak w okresie gorącego, suchego lata rośliny mogą wymagać codziennego podlewania. Natomiast w okresie naszych zim, często mokrych i ponurych, rośliny mogą być podlewane tylko raz na 2-3 tygodnie.
Jedynym okresem, kiedy Miltoniopsis powinien być nieco przesuszany, jest okres tuż po przesadzeniu, zwłaszcza jeśli był przesadzany przed okresem wzrostu nowych korzeni. Regularne podlewanie wznawia się natychmiast po pojawieniu się nowych korzeni w świeżym podłożu.

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Większość woli stosowanie nawozu wzbogaconego w azot, np. 30-10-10, przez prawie cały rok. Polecają natomiast zastosowanie nawozu o mniejszej ilości azotu, a większej fosforu, np. 10-20-10, co 3-4 tygodnie. Okresowe stosowanie nawozu o zwiększonej ilości fosforu polepsza kwitnienie.
Czasem pojawiają się problemy z zasychaniem końcówek dojrzałych liści. Choć może to być oznaką braku wody, to jednak jest zwykle oznaką nadmiernego zasolenia podłoża. Takie nagromadzenie soli może być wynikiem przenawożenia, albo stosowania wysoko zmineralizowanej wody. Aby temu zapobiec, konieczne jest przepłukiwanie podłoża co kilka tygodni, zwłaszcza gdy stosujemy duże dawki nawozów. Najpierw należy normalnie podlać rośliny, aby rozpuścić nagromadzone sole. Po około godzinie podłoże należy przepłukać wodą w ilości równej dwukrotnej objętości pojemnika. Przepłukiwanie w okresie całego roku jest ważne zwłaszcza tam, gdzie woda jest silnie zmineralizowana.

Podłoże:

Delikatne, nitkowate korzenie Miltoniopsisów bardzo łatwo ulegają zniszczeniu, gdy podłoże jest zbyt suche lub rozmokłe. Pozostając wilgotne, podłoże musi być jednak zapewniać odpowiedni odpływ nadmiaru wody. Wiele osób stosuje drobną korę zmieszaną z materiałami dobrze utrzymującymi wilgoć, takimi jak perlit lub pocięty mech torfowiec. Niektórzy stosują także jako dodatki węgiel drzewny, pokruszone muszle ostryg, łupinki orzeszków ziemnych, gruby torf lub pocięte włókna paproci drzewiastej. Dodatki te zmieniają się w zależności od doświadczenia w podlewaniu i ogólnych warunków uprawy.
Preferowane są plastikowe doniczki, ponieważ łatwiej w nich utrzymać wilgoć, ale musi być zapewniony doskonały drenaż. Warstwa grubej kory na dnie doniczki polepsza odpływ wody. Dla jego polepszenia można także powiększyć otwory w doniczce, a nawet zrobić dodatkowe przez ich wypalenie odpowiednim narzędziem albo wycięcie. Opary topiącego się plastiku mogą być trujące, więc taką czynność należy wykonywać na otwartej przestrzeni lub przy dobrej wentylacji.
Miltoniopsisy lubią coroczne przesadzanie. Oprócz zastosowania się do podstawowych wymagań, coroczne przesadzanie jest najważniejszą czynnością, która może zapewnić sukces w uprawie. Nie wolno przesadzać do za dużych doniczek! Rośliny należy sadzić do małych doniczek, zapewniających miejsce dla przyrostów tylko jednego roku. Przy przesadzaniu tych roślin nie chodzi o przełożenie rośliny do większej doniczki z całą starą, zbitą bryłą podłoża. Całe stare podłoże powinno być usunięte, wszystkie uszkodzone lub zmienione chorobowo korzenie odcięte, a roślina umieszczona w świeżym podłożu i czystej doniczce. Najlepiej wykonywać przesadzanie jesienią, gdy zaczynają rosnąć nowe korzenie, a nowy przyrost sięga połowy dojrzałego. Przesadzenie rośliny na początku zimy da jej czas na ukorzenienie się przed nadejściem gorących, letnich dni.

Wilgotność powietrza:

Wilgotność w ciągu dnia powinna wynosić średnio 70-80%, osiągając nocą maksimum 80-90%, a po południu minimum 50-60%. Jeżeli wysoka wilgotność w zimie stwarza problemy z kondensacją, można ją nieco obniżyć. Silny ruch powietrza zabezpiecza jednak przed kondensacją, nawet gdy wilgotność jest wysoka.

Okres spoczynku:

Przedstawione tu warunki uprawy powinny być utrzymywane przez cały rok. Ważne jest utrzymanie dobowej różnicy temperatur wynoszącej 6-11°C. Zimą należy nieco ograniczyć podlewanie, zwłaszcza w przypadku roślin uprawianych w warunkach ciemnego, krótkiego dnia w umiarkowanych szerokościach geograficznych, albo gdy temperatura nocą spada poniżej 16°C. Po prostu w sytuacji, gdy jest mniej światła, dzień jest krótki a temperatury niższe, rośliny zużywają mniej wody. Nie wolno jednak dopuszczać, aby zupełnie wyschły. Jeżeli zmniejsza się ilość dostarczanej wody, należy także zmniejszyć nawożenie do momentu tworzenia się wiosną nowych przyrostów.